De Week van de Lentekriebels is een jaarlijkse projectweek waarin basisscholen extra aandacht besteden aan relationele en seksuele vorming. Dit jaar vindt die plaats van 31 maart tot en met 4 april 2025. De laatste jaren is er veel ophef over de Week van de Lentekriebels, tot aan Kamervragen toe.
Tegenstanders van de Week van de Lentekriebels menen dat seksuele vorming op basisscholen ongepast of zelfs schadelijk is voor kinderen, met het argument dat seksuele voorlichting niet op jonge leeftijd moet worden geïntroduceerd en dat onderwerpen zoals LGBTQ+ niet moeten worden besproken. Om deze redenen zouden ouders en verzorgers zeggenschap moeten hebben over de deelname van hun kind aan de Week van de Lentekriebels. Een deel van de tegenstanders vindt dat de projectweek moet worden afgeschaft.
Scholen zijn verplicht om in hun onderwijsprogramma aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming. Dit is een van de kerndoelen in het primair onderwijs, waarop basisscholen zich moeten richten in het geven van onderwijs aan leerlingen tussen 4 en 12 jaar. De kerndoelen zijn vastgesteld in het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO. De kerndoelen gelden voor elke basisschool in Nederland.
Kerndoel 38 staat onder het kopje “Oriëntatie op jezelf en de wereld” in het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO, en luidt:
“De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.”
In de toelichting bij het besluit staat dat alle leerlingen tot ongeveer 14 of 15 jaar les krijgen over seksualiteit en seksuele diversiteit. Dit helpt om jongeren sterker en weerbaarder te maken. Hoe eerder zij hierover leren, hoe beter zij hiermee kunnen omgaan op school en in de rest van hun leven.
De Week van de Lentekriebels wordt geïnitieerd door Rutgers (expertisecentrum seksualiteit) en is bedoeld om scholen te ondersteunen bij de invulling van dit kerndoel. De week kan als opstart van de lessen gebruikt worden of als terugkerende projectweek. Scholen die meedoen met de projectweek geven een week lang leeftijdsgebonden les over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. Scholen kunnen ook op een andere manier of op een ander moment aandacht besteden aan relationele en seksuele vorming.
In een zaak die heeft geleid tot het advies van de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs van 17 januari 2025 vond een vader dat zijn dochter niet mocht deelnemen aan de Lentekriebel-lessen, omdat dit tegen haar religie is. Hij stelt daarbij ook dat hij van mening is dat de lessen niet verplicht zijn en dat het wettelijk niet is toegestaan om kinderen te verplichten om Lentekriebel-lessen te volgen. Lentekriebels is een geadviseerde les, aldus de vader.
De school zou de rechten van de vader en zijn dochter hebben ontnomen en de dochter onder druk hebben gezet om deel te nemen aan de Lentekriebel-lessen. Toen de dochter het klaslokaal verliet tijdens de les over de Lentekriebels, moest zij van de schooldirecteur terugkeren naar de klas om de les alsnog te volgen.
Met haar advies van 17 januari 2025 maakt de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs duidelijk dat leerlingen wel degelijk verplicht zijn deel te nemen aan lessen die in het kader van de Week van de Lentekriebels gegeven worden. Scholen zijn namelijk verplicht om in hun onderwijsprogramma aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming, want dit behoort tot de kerndoelen in het primair onderwijs.
De klachtencommissie stelt dat een basisschool zelf mag bepalen welke lesmethode wordt gebruikt bij de lessen. De lessen die de basisschool geeft in het kader van de kerndoelen zijn verplicht. Dat geldt dus ook voor lessen die tijdens de Week van de Lentekriebels worden gegeven.
Als het bestuur van een bijzondere school die uitgaat van een welbepaalde religie of levensovertuiging bedenkingen heeft tegen de wettelijke kerndoelen, kan het eigen kerndoelen vaststellen voor de school. Artikel 9 lid 10 van de Wet op het primair onderwijs (WPO) biedt die mogelijkheid. De wet eist dan wel dat de eigen kerndoelen van gelijk niveau zijn als de wettelijke kerndoelen. Uit de regeling van artikel 9 lid 10 WPO volgt dat de keuze van leermiddelen kan worden gezien als een mogelijke godsdienstige uiting of gedraging. Hier zijn nog geen voorbeelden van te vinden in de jurisprudentie.
Een basisschool is niet verplicht mee te doen aan de Week van de Lentekriebels. Als de school ervoor kiest om wel mee te doen, dan is deelname aan die lessen verplicht. Worden die lessen op een ander moment, buiten de Week van de Lentekriebels gegeven, dan geldt ook daarvoor dat de leerlingen moeten deelnemen. Zelfs als de Week van de Lentekriebels verdwijnt, schieten tegenstanders daar weinig mee op. Lessen over seksualiteit en seksuele diversiteit zijn immers een verplicht onderdeel van het curriculum.
Heeft u vragen over dit onderwerp, neem dan contact op met onze specialisten van team Onderwijs.
