Beperking van de reikwijdte van de CSRD
De CSRD is onder andere van toepassing op zogenoemde ‘grote ondernemingen’. Op dit moment zijn dat bedrijven die aan twee van deze drie voorwaarden voldoen:
- 250 of meer werknemers (gemiddeld op jaarbasis)
- Een netto-omzet van meer dan €50 miljoen
- Een balanstotaal van meer dan €25 miljoen
De Europese Commissie stelt nu voor om de werknemersdrempel te verhogen van 250 naar 1.000. De andere twee criteria blijven ongewijzigd. Hierdoor zou circa 80% van de ondernemingen die op basis van de huidige regels als grote onderneming kwalificeren, buiten de reikwijdte van de CSRD vallen. De wijziging moet nog door het Europees Parlement en de Raad worden goedgekeurd en vervolgens in nationale wetgeving worden omgezet.
Uitstel van de rapportageverplichtingen
De CSRD kent een gefaseerde inwerkingstreding. Met het Omnibuspakket wilt de Europese Commissie de rapportageverplichtingen voor grote ondernemingen en beursgenoteerde mkb’s met twee jaar uitstellen. Inmiddels hebben het Europees Parlement en de Raad op 3 april 2025 daarmee ingestemd. Daardoor ziet de (aangepaste) inwerkingtreding er als volgt uit:
- OOB’s (organisaties van openbaar belang) met meer dan 500 werknemers rapporteren voor het eerst over boekjaar 2024.
- Grote ondernemingen zouden oorspronkelijk voor het eerst rapporteren over boekjaar 2025, maar hoeven nu pas over boekjaar 2027.
- Beursgenoteerde mkb-ondernemingen (exclusief micro-ondernemingen) zouden oorspronkelijk voor het eerst rapporteren over boekjaar 2026, maar hoeven nu pas over boekjaar 2027 te rapporten.
- Niet-EU ondernemingen met een omzet van meer dan €450 miljoen in de EU rapporteren voor het eerst over boekjaar 2028.
De CSRD had in Nederland uiterlijk op 6 juli 2024 moeten zijn omgezet in nationale wetgeving, maar die omzettingheeft nog niet plaatsgevonden. De implementatie van de CSRD in de Nederlandse wetgeving ligt tijdelijk stil naar aanleiding van het Omnibuspakket. Op dit moment is onduidelijk wanneer omzetting zal plaatsvinden.
Vereenvoudiging van de rapportagestandaarden (ESRS)
Bedrijven die onder de CSRD vallen, moeten rapporteren volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Deze standaarden omvatten momenteel honderden datapunten, waarvan er circa 170 verplicht zijn. De Commissie wil met het Omnibuspakket de standaarden vereenvoudigen.
Daarnaast vervalt het plan om sectorspecifieke standaarden te ontwikkelen. Bedrijven hoeven in de toekomst dus geen sectorspecifieke rapportagestandaarden voor hun branche te verwachten. Voor kleine bedrijven die niet onder de CSRD vallen, komt er een vrijwillige standaard: de VSME-standaard (Voluntary SME Standard).
Beperking van de informatieverplichtingen in de keten
De CSRD verplicht bedrijven ook om informatie te rapporteren over hun waardeketen, zoals duurzaamheidsprestaties van leveranciers. Dat betekent dat mkb-leveranciers van CSRD-plichtige bedrijven geconfronteerd kunnen worden met uitgebreide informatieverzoeken.
Om de lasten van dergelijke informatieverzoeken te beperken, stelt het Omnibuspakket voor dat grote bedrijven maar een beperkte hoeveelheid informatie mogen vragen aan hun kleinere leveranciers. Dit heet de ‘value chain cap’. Zij mogen straks alleen nog die informatie opvragen die is opgenomen in de bovengenoemde VSME-standaard.
Geen zwaardere controle door accountants
Onder de CSRD zijn ondernemingen verplicht hun duurzaamheidsrapportage te laten controleren door een accountant. Daarbij is in eerste instantie sprake van een beperkte mate van zekerheid (limited assurance). Het idee was dat er mogelijk in de toekomst overgegaan zou worden naar een redelijke mate van zekerheid (reasonable assurance) – een zwaardere controleverplichting.
Het Omnibuspakket stelt nu voor om deze verzwaring van de controleplicht niet door te laten gaan. In plaats daarvan zullen er vóór 2026 duidelijke kaders worden gepubliceerd voor de vraag hoe limited assurance moet worden uitgevoerd.
Inwerkingtreding van het Omnibuspakket
Het Omnibuspakket is een voorstel van de Europese Commissie en moet nog goedgekeurd worden. Het voorstel ziet niet alleen op de CSRD, maar ook op andere duurzaamheidsregelgeving zoals de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de EU-taxonomie. De exacte datum van inwerkingtreding is op dit moment nog niet bekend.
Conclusie voor mkb-ondernemers
De kans is groot dat veel mkb-ondernemingen uiteindelijk buiten de CSRD zullen vallen en – als ze er wel onder vallen – de inwerkingstreding waarschijnlijk wordt uitgesteld. Ook worden toeleveranciers beschermd tegen overmatige informatieverzoeken. Het Omnibuspakket lijkt dus gunstig uit te pakken voor mkb’ers. De specialisten van sectorteam Ondernemingen houden de ontwikkelingen rondom het voorstel in de gaten.
