Opbouw dossier stagnatieschade: de do’s en don’ts

Indien en voor zover de aannemer aansprakelijk is voor de door de opdrachtgever geleden stagnatieschade, zal doorgaans uit de aannemingsovereenkomst én de van toepassing verklaarde algemene voorwaarden (zoals bijv. par. 42 UAV 2012) blijken óf er een korting op de aanneemsom in rekening kan worden gebracht én hoe hoog deze korting mag zijn.

Omgekeerd komt het ook voor dat de opdrachtgever aansprakelijk is voor de door de aannemer geleden schade als gevolg van de vertraging in het bouwproces. Deze situatie doet zich bijvoorbeeld voor indien de opdrachtgever tekortschiet in de nakoming van de op hem rustende verplichting om te zorgen voor tijdige beschikbaarheid van publiekrechtelijke en privaat­rechtelijke toestemmingen dan wel de benodigde gegevens en tekeningen (par. 5 UAV 2012) of hij zijn verplichting ex par. 31 lid 2 UAV 2012 tot coördinatie van nevenaannemers niet (deugdelijk) nakomt.

In vergelijking met de opdrachtgever, is het voor de aannemer een stuk lastiger de door hem geleden schade vergoed te krijgen. Daar waar de opdrachtgever bij een beroep op de kortingsregeling kan volstaan met vast te stellen dat sprake is van vertraging die voor rekening van aannemer dient te komen, dient de aannemer om in aanmerking te komen voor schadevergoeding tevens de omvang van de schade als gevolg van de vertraging aan te tonen. Bovendien rust op de aannemer de verplichting om de opdrachtgever tijdig en concreet in kennis te stellen van de geleden stagnatieschade.

Tijdig en concreet

Wat onder tijdig en concrete kennisgeving van de schade aan de opdrachtgever dient te worden verstaan, heeft de Raad van Arbitrage voor de Bouw in 2015 reeds toegelicht.

Zo dient de stagnatieschade zo spoedig mogelijk aan het adres van opdrachtgever te worden gemeld. De omvang van de schade wordt bepaald door vergelijking van de werkelijke toestand met de toestand zoals die (vermoedelijk) zou zijn geweest indien het schadeveroorzakende feit niet zou hebben plaatsgevonden. Indien de exacte omvang/hoogte van de schade nog niet duidelijk is, dient de aannemer op zijn minst een tussentijdse indicatie van geleden stagnatieschade te verstrekken aan zijn opdrachtgever. Op het moment dat de melding van de stagnatieschade gedaan wordt, hoeft de opgave van de omvang/hoogte van de schade dus (nog) niet in detail te kloppen. Wel moet er op zijn minst een voor de opdrachtgever voldoende inzichtelijke, schade indicatie worden verstrekt.

Laat de aannemer na de opdrachtgever tijdig en concreet in kennis te stellen van (de hoogte van) de schade dan loopt deze het risico dat zijn schadevordering wordt afgewezen.

Do’s and don’ts voor aannemers bij stagnatieschade

Voorafgaand aan het bouwproces

• Ga voor het sluiten van de aannemingsovereenkomst na welke medewerking nodig is van de opdrachtgever en neem in de aannemingsovereenkomst zo concreet mogelijk op waar die medewerking uit bestaat en op welk moment deze nodig is.
• Voorkom vertraging door met de opdrachtgever afspraken te maken over een concrete termijn waarbinnen door de opdrachtgever dient te worden gereageerd op verzoeken van de aannemer om informatie of beslissingen.
• Onderzoek of het verstandig is de UAV 2012 – dan wel een andere set algemene voorwaarden – van toepassing te verklaren. Par. 26 lid 7, 29 lid 3, 31 en 34 UAV 2012 voorzien bijvoorbeeld in regels omtrent de gevolgen van bepaalde vertraging veroorzakende factoren die voor rekening van opdrachtgever komen. Denk aan het recht op bijbetaling en termijnsverlenging als gevolg van vertraging door wijzigingen van de opdrachtgever in de goedgekeurde tijdsplanning, vertraging door tijdens de bouw geconstateerde afwijkende afmetingen afkomstig van opdrachtgever en wijzigingen door de opdrachtgever in de uitvoering van het werk.

Tijdens het bouwproces

• Wees tijdens het bouwproces alert op de coördinatie door de opdrachtgever en planningswijzigingen geïnitieerd door opdrachtgever.
• Bewaar de contractstukken, (posten uit de) begroting, tijdschema’s, (week)rapporten, dagboeken, bouwverslagen en/of voortgangsoverleg zorgvuldig.
• Houd de opgelopen vertraging nauwkeuring bij en zet deze af tegen de overeengekomen planning en gemaakte begroting. Maak de opgelopen schade en vertraging inzichtelijk;
• Kaart een (dreigende) vertraging zo spoedig mogelijk schriftelijk aan bij de opdrachtgever en stel de opdrachtgever zo spoedig mogelijk schriftelijk op de hoogte van de daardoor opgelopen omvang/hoogte van de – tot dan toe geleden – schade en de vertraging;