Het handboek geeft onder meer weer wat onder nieuwe voedingsmiddelen wordt begrepen. Dit zijn levensmiddelen, ingrediënten of levensmiddelen met een nieuw ingrediënt die vóór 15 mei 1997 niet in significante mate voor menselijke voeding in de handel waren. Een exploitant moet zelf nagaan of het product onder deze categorie valt en derhalve de regelgeving voor nieuwe voedingsmiddelen van toepassing is. Het handboek benoemd relevante documenten die voor vaststelling geraadpleegd kunnen worden. Een daarvan is de zogenoemde Unielijst van nieuwe voedingsmiddelen in Verordening (EU) 2017/2470.
Indien de exploitant – ondanks raadpleging en bestudering van alle beschikbare informatie – niet weet of zijn product als nieuw voedingsmiddel kan worden bestempeld, is het mogelijk om een formeel raadplegingsverzoek in te dienen. De exploitant moet het verzoek voorleggen aan de lidstaat waar hij het nieuwe product voor het eerst in de handel wil brengen.
Toelatingsprocedure nieuw voedingsmiddel
Wanneer geconcludeerd wordt dat het product een nieuw voedingsmiddel betreft, is vereist dat de exploitant de Europese toelatingsprocedure doorloopt. Het handboek zet uiteen hoe deze procedure in elkaar steekt en welke informatie je aan welke instantie dient aan te leveren. Een producent dient een aanvraag in bij de Europese Commissie. Vervolgens wordt de European Food Safety Authority (EFSA) geraadpleegd om de door de aanvrager aangeleverde gegevens over de veiligheid van het nieuwe voedingsmiddel te beoordelen. Uiteindelijk nemen de Europese Commissie en de lidstaten een besluit over de toelating. Bij goedkeuring wordt het nieuwe voedingsmiddel opgenomen in de Unielijst en mag het in de Europese Unie verkocht worden.
Kennisgevingsprocedure traditioneel product
Ook gaat het handboek uitgebreid in op de kennisgevingsprocedure met betrekking tot traditionele levensmiddelen uit derde landen die een geschiedenis van veilig gebruik hebben en nieuw zijn in de Europese Unie. Indien aan enkele voorwaarden wordt voldaan mag het betreffende product in de EU op de markt worden gebracht. Ten eerste moet aangetoond worden dat het product meer dan 25 jaar veilig wordt geconsumeerd in ten minste één land buiten de EU. Daarnaast mogen er vanuit de Europese lidstaten of de EFSA geen veiligheidsbezwaren zijn. Wanneer dergelijke bezwaren aanwezig zijn moet alsnog de bovengenoemde toelatingsprocedure worden doorlopen.
Bij goedkeuring wordt het traditionele levensmiddel uit een derde land eveneens opgenomen in de Unielijst.
Handhaving door NVWA
De NVWA is de aangewezen autoriteit voor de handhaving van levensmiddelenwetgeving, waaronder de handhaving van regels voor nieuwe voedingsmiddelen. Het handboek beschrijft op welke wijze de NVWA handhaaft. De NVWA heeft een algemeen interventiebeleid ontwikkeld, dat hierbij centraal staat.
